Qohum funksiyalar:
Sintaksis:
ДИСПР(число1;число2;...)
Nəticə:
Dispersiyanı baş külliyyata görə hesablayır.
Arqumentlər:
Число1, число2,...; baş külliyyata uyğun 1-dən 255-ə qədər arqumentlər.
Qeydlər:
- ИСТИНА və ЛОЖЬ kimi məntiqi qiymətlər və həmçinin mətnlər nəzərə alınmır. Əgər mətn və məntiqi qiymətlər nəzərə alınmalıdırsa, onda ДИСПРА funksiyasından istifadə olunmalıdır;
- ДИСПР funksiyası nəzərdə tutur ki, arqumentlər bütün baş külliyyatı əhatə edirlər. Əgər arqumentlər yalnız baş külliyyatdan götürülmüş seçmədən qiymətlər alırlarsa, onda dipersiyanı hesablamaq üçün ДИСП funksiyasından istifadə etmək lazımdır.
Riyazi-statistik interpretasiya:
Dispersiya ( latın dilndə olan dispersio – dağılma sözündən) təsadüfi kəmiyyətin mümkün qiymətlərinin riyazi gözləmə ətrafında dağınıqlığını xarakterizə edən ədədi xarakteristikadır. Ehtimal nəzəriyyəsində dispersiya 2-ci tərtibmərkəzi moment vasitəsilə hesablanır:
Buna analoji olaraq statistik dispersiya 2-ci tərtibli statistik (empirik) mərkəzi moment vasitəsilə hesablanır və əlamətin fərdi qiymətlərinin orta qiymətlərdən olan meylinin kvadratına bərabərdir. İlkin verilənlərdən asılı olaraq çəkisiz (sadə) və çəkili dispersiyanı fərqləndirirlər:
çəkisiz dispersiya:
çəkili dispersiya:
Diqqət!
ДИСПР funksiyası ilkin verilənlər bütün baş külliyyatı əhatə etmək şərtilə hesablanır. Əgər verilənlər seçmə külliyyatdan götürülürsə, onda ДИСП funksiyasından istifadə edirlər.
Misal
Bir dəzgahda hazırlanmış detallardan 10 ədədi təsadüfi olaraq sınmağa davamlılığın yoxlanması üçün seçilmişdir. Həmin detallar üçün aşağıdakı sınma çəkiləri alınmışdır: 1345; 1301; 1368; 1322; 1310; 1370; 1318; 1350; 1303; 1299 (kq). ДИСПР funksiyası vasitəsilə dispersiyanı hesablamalı.
